Educatiegaard

Overstap naar biologische wijnbouw

Inleiding:
Wijngenootschap “Notre Reine” heeft besloten over te stappen op biologische wijnbouw.
Het gebruik van kunstmest en andere chemische middelen in de land- en tuinbouw staan nationaal en internationaal onder druk. Zo ook in de druiventeelt.

Educatie wijngaard:
2 jaar geleden zijn we gestart met de aanleg van de educatiewijngaard, waar we naast verschillende snoeiwijzen ook de mogelijkheid hebben andere soorten te testen. Op het gebied van schimmelbestrijding kunnen we hier ook ervaring bij opdoen.

De ontwikkelingen op dit gebied staat nog in de kinderschoenen, maar zijn sterk in beweging.
Wij doen dit niet alleen. Wij werken nauw samen met andere wijngaardeniers, die precies hetzelfde doen op hun druiven. Zo kunnen we resultaten vergelijken.
Binnen de vereniging van “Wijnbouwers der Lage Landen” zijn al proeven gedaan met deze manier van druivenbescherming tegen schimmels. Deze ervaringen nemen we mee bij onze proeven.

Kennis opbouw:
Bij het bestuderen van deze materie kwamen we al snel tot de ontdekking dat niet alleen het gebruik van biologische beschermings-/bestrijdingsmiddelen van belang is, maar ook een gezond bodemvoedselweb. Bij een gezond bodemvoedselweb zijn alle bacteriën, schimmels, wormen en andere beestjes nadrukkelijk aanwezig.
Deze zorgen ervoor dat alle in de bodem aanwezige voedingstoffen ook bij de planten komen.
Een belangrijke speler hierbij is de z.g. Mycorrhizale schimmel, die zorg draagt voor het voedseltransport naar de druivenranken. Daarnaast hebben we de Trichoderma schimmel; een schimmel uit deze familie beschermt de druivelaar tegen aanvallen van parasitaire schimmels, zoals de meeldauw, valse meeldauw en boytritis.
De samenwerking tussen het geheel moet leiden tot een gezonde druivenrank.

Snoeien:
Nu moeten we nog zorgen dat deze voedingstoffen in het uiterste puntje van de druivenranken komen.
Dit doen we door het toepassen van de z.g. zachte snoeimethode. Hierbij wordt aandacht besteed aan een ongehinderde sapstroom vanuit de wortels naar het uiterste puntje van de druivenrank.

Het geheel:
Met deze manier van werken besteden wij aandacht aan het totale gebeuren in de wijngaard, het bodemleven met al zijn bewoners en aanwezige mineralen en voedingstoffen om zo gezonde weerbare druivenranken te krijgen, die in staat zijn deze benodigde mineralen en voedingsstoffen op te nemen om op deze manier de smaak van de druif te bevorderen.
Dit moet ertoe leiden, dat we ieder jaar een heerlijke wijn kunnen aanbieden zonder gebruik te maken niet-biologische producten.

Uitdaging:
Als vrijwilligers van wijngoed “Waneberg” staan wij voor een enorme uitdaging om bij onze klassieke druiven biologische teelt toe te passen, waarbij gelijktijdig kennis moet wordt vergaard over de manier van werken, de bedreigingen en de beschikbare middelen.

Heeft u interesse, kom eens langs op vrijdagochtend,
de vrijwilligers staan u graag te woord.

——————————————————————————–

Eind 2020 kregen de stichting Plök en de Stichting Wijngenootschap “Notre Reine” van de gemeente Sittard–Geleen de vraag of zij een plan konden maken om het stuk grond naast de wijngaard een nieuwe bestemming te geven. De eigenaren hadden de grond aan de gemeente te koop aangeboden.

Samen met de Stichting Plök is een plan ontwikkeld waaruit de Hoddelshoaf is ontstaan, namelijk een stukje landschapsontwikkeling met bessen, bramen, robuuste Limburgse hagen, wilde bloemen en een wandelpad met picknicksets.

“Notre Reine” heeft de educatiewijngaard opgezet met een tweeledig doel.

a) De bezoekers kennis laten maken met de verschillende methoden van druiventeelt elders op de wereld.

b) Zelf de mogelijkheid hebben om andere snoeimethoden toe te passen dan we nu doen en kijken hoe deze het in dit klimaat en op deze bodem doen en ook andere druivensoorten testen, ook resistente druiven.
Ook kunnen proeven gedaan worden met nieuwe biologische middelen om de druiven goed gezond te houden om zo binnen een paar jaar volledig over te stappen op biologische druiventeelt.

Deze en nog verschillende andere zijn te zien in onze educatie wijngaard.
In totaal 20 verschillende methoden met evenveel verschillende druivensoorten voornamelijk tafeldruiven.

Oerdruiven

We hebben een 3-tal oerdruiven staan, te weten
* Malvasie;
* Listan Negro en
* Moscatel sweet.

Dit zijn druivensoorten uit Lanzarote die daar nog op dezelfde wijze groeien als 300 jaar geleden,
voordat de druivenluis eind 19e eeuw 75% van de druiven in West-Europa vernietigde.

Testen

We testen momenteel 3 middelen, die de gezondheid en weerstand van de druif moeten verbeteren.

* Trichoderma:
Trichoderma is een schimmelfamilie waarvan 1 lid andere schimmels als het ware opeet. Met name meeldauw, valse meeldauw en boytritis, zijn de drie schimmels die het meeste schade kunnen aanbrengen aan de druiventeelt.

* Oenosan:
Oenosan is vulkanisch oergesteente dat op basis van nanotechnologie zo fijn gemaakt is dat het opgelost in water als bladbemester kan worden opgebracht. Oenosan activeert de weerstand van de plant. Het bekende lavameel is hetzelfde maar dan grover.

* Aphasol:
Aphasol zijn aminozuren die uit kippenveren zijn gehaald. Deze planteigenstoffen worden ook als bladmester aangebracht. Deze eiwitten zorgen voor een verbeterde fotosynthese wat leidt tot een hogere kwaliteit van de druiven en minder gebruik van stikstof.

Aanplant

We hebben op dit moment een 3-tal druivensoorten aangeplant, die we testen in de educatiewijngaard. Bij deze drie soorten hanteren we een andere snoeimethode.

* De Ruhrlander met een enkele lage boog, de Italiaanse methode. De Ruhrlander heeft lossere bessen als de Pinot Gris, zodat hij minder gevoelig is voor schimmels.

* De Johanitter met de cordonsnoei. De Johanitter is qua smaak en rijpheidsvenster gelijk aan de Pinot Gris. Ook is de Johanitter een resistente druif.

* Souvignier Gris met de Lyra. De Souvignier Gris is qua smaak en rijpheidsvenster gelijk aan de Pinot Gris. De Souvignier Gris is ook een resistente druif.

Tijdens de rondleidingen krijgt u nog meer tekst en uitleg over onze doelstelling en wat er gebeurt in onze wijngaard en de educatiewijngaard.

Door Hub.

Door Charles Raemaekers september 2023

Wijngaard Wanenberg is in 2023 uitgebreid met een kleine maar bijzondere wijngaard. Geen gewone klassiek ingerichte wijngaard, maar een vorm van een expositiewijngaard. Deze educatiewijngaard is niet gericht op productie van druiven, maar laat vele vormen van snoei- en ondersteuningsmethoden zien die op bepaalde plekken in de wereld worden aangetroffen. Ca. twintig van de meest opvallende en afwijkende groeiwijzen met hun exclusieve ondersteuningen zijn er te zien. Klimaat, landschap en cultuur, zoals extreme weersomstandigheden, steile hellingen, onvruchtbare bodem enz. heeft de wijnbouwer in sommige gebieden erg creatief gemaakt. De snoeiwijzen in Italië, op de Griekse eilanden Santorini en Paros, in Egypte, China, Zuid-Afrika enz. zijn zo verschillend en apart dat je geen kenner hoeft te zijn om de verschillen te zien. In de z.g. tribunewijngaarden op Lanzarote worden op de kale vlakten van vulkanisch gruis wijngaarden aangelegd, waarbij de druiven met muurtjes van lavabrokken worden beschermd tegen de wind. Ook deze groeiwijze, met zijn habitat van vulkanisch gesteente, wordt in de educatieve wijngaard getoond. Een scala van hybride-druivensoorten zijn geselecteerd en aangeplant, specifiek voor elke snoeiwijze en ondersteuning. Eeuwenoude traditie en nieuwe inzichten in de wijnbouw ontmoeten elkaar in dit stukje wijngaard. Bij menig bezoeker zal bij het zien van deze vormen van wijnbouw vakantieherinneringen worden opgeroepen.